ISR-Model: مدل بازنمایی معنای یکپارچه زبان طبیعی مستقل از ساختار نحوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی فارسی

نویسندگان

1 گروه هوش‌مصنوعی، دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

2 گروه هوش مصنوعی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران.

چکیده

امروزه یکی از پرکاربردترین روش‌های بازنمایی زبان طبیعی، بازنمایی معنا جهت پردازش متون در سامانه‌های مختلف است. روش‌های بازنمایی معنا در سال‌های اخیر کاربردهای متعددی در حوزه پردازش زبان طبیعی از جمله سامانه‌های خلاصه‌سازی خودکار متن و سامانه‌های پرسش و پاسخ و غیره داشته‌اند. بسیاری از عبارات متنی ممکن است از لحاظ ساختار گرامری متفاوت، اما از نظر معنایی یکسانی باشند، لذا چگونگی اطلاق یک معنای یکسان و واحد به آن‌ها یکی از چالش‌های پردازش متن است. هدف اصلی این مقاله طراحی مدلی برای بازنمایی معنایی یکپارچه و مستقل از ساختار نحوی برای زبان طبیعی است. مدل پیشنهاد شده با حفظ سادگی خود در حاشیه‌نویسی و درک، عدم وابستگی به ویژگی‌های زبان طبیعی خاص و همچنین عدم وابستگی به ساختار نحوی و لغوی را دارد. در این راستا، مثال‌های از جملات زبان فارسی و انگلیسی که از نظر ساختار گرامری وتفاوت‌ هایی با یکدیگر دارند، در مقاله با روش بازنمایی پیشنهادی ارائه شده‌اند. به علاوه، با استفاده از مدل پیشنهادی، بازنمایی یکسانی برای متون با معنای یکسان و در عین حال ساختار گرامری متفاوت ارائه می‌گردد. مدل پیشنهادی در قالب گراف و لیست جهت تفسیر در پیکره طراحی شده است. یکی از ویژگی‌های اصلی مدل پیشنهادی، قابلیت بازنمایی روابط معنایی در سطح جمله و در سطح سند جهت بازنمایی پدیده‌های پیچیده و مهم زبانی مانند جنبه، زمان و سورها است. سادگی مدل پیشنهادی سبب می‌گردد که پردازش‌های زبانی در کاربردهای مختلف کند ویا پیچیده نشود، و تهیه پیکره‌های مبتنی بر این مدل در آینده برای زبان‌های طبیعی مختلف پیچیدگی زیادی نداشته باشد، تا هم برای زبان‌های طبیعی با منابع محدود و هم برای زبان‌های طبیعی با امکانات کامل قابل بهره‌برداری باشد. همچنین، ویژگی‌های مدل پیشنهادی با یکی از مهم‌ترین کارهای مرتبط پیشین مقایسه شده است.

کلیدواژه‌ها